Efes Aktüel

Efendim, derler ki mübarek üç aylarda yapılan hayır ve hasenatların sevapları daha fazla olur. Hususiyetle de Ramazan ayında yapılanlar çok daha fazla makbuldür. Bu nedenle, üç ayların bereketine ve faziletine inananlar, bu zaman diliminde salih amel işlemeye daha bir önem verirler. Peki salih amel nedir?

Salih kelimesi, ıslah, yani iyileştirme, kelimesiyle aynı kökten gelir. En geniş ifadesiyle “iyi olan ve iyilik getiren” demektir. İnsanın kendisinin ve diğer insanların Yaratıcı’yla ilişkisini geliştirme adına atılan her adım, ayrıca insanların ve canlıların hayatlarına katkıda bulunacak her tür etkinlik salih amel çerçevesine girer.

“Kim de bir can kurtarırsa bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur.”  (Ayet Meali, Maide Suresi - 32)

“Fâhişe bir kadın, sıcak bir günde, bir kuyunun etrafında dönen bir köpek gördü, susuzluktan dilini çıkarmış soluyordu. Kadıncağız ayakkabısını çıkararak (onunla su çekip köpeği suladı). Bu sebeple kadın affedildi.”  (Hadis Meali, Müslim - 2245)

Geçtiğimiz yüzyıllar içerisinde A’dan Z’ye her şeyi yenileyen insanlar olarak, salih amel kavramına da inovatif bir bakış açısı geliştirmemizde fayda vardır. Mesela, yaptığı yatırım veya girişimle, insan ve işçi haklarına dikkat ederek birilerine iş sağlayan ve böylece kaç kişinin geçimine katkıda bulunan bir iş insanı, aslında salih amel işliyordur. Yaptığı icatlarla insanların ve diğer canlıların hayatlarına katkıda bulunan kişiler, bu icat kullanıldığı müddetçe salih amel işlemektedirler.

“İnsanoğlu öldüğü zaman, bütün amellerinin sevabı da sona erer. Şu üç şey bundan müstesnadır: Sadaka-i câriye (devam eden, kalıcı iyilik), istifade edilen ilim, kendisine dua eden hayırlı evlat.”  (Hadis Meali, Müslim - 1631)

“Kim kendisiyle amel edilen güzel bir uygulama başlatırsa, bunun sevabını ve bunu uygulayanların sevabı kadarını alır, uygulayanların sevabından bir şey eksilmeden.”  (Hadis Meali, İbn Mace - 203)

Ama inovasyon ille de icat yapmak değildir. Bazen başka yerdeki bir yeniliği alıp getirmek ve onu ihtiyaç duyan kitle ile buluşturmaktır. Dolayısıyla inovasyonu yaymak da salih amel olabilir.

“(Şam’dan getirdiği yağ kandillerini ipe asarak) mescidin aydınlatılması çalışmasını yapan ilk kişi, Temim EdDari’dir”  (Hadis Meali, İbn Mace - 760)

Bazen de inovasyon, engelleri kaldırmak, fazlalıkları ve gereksizleri temizlemektir. Böylece, insanların ve diğer canlıların ihtiyaçlarını bir an önce giderebilmelerini sağlamaktır.

“İman yetmiş küsur bölümdür; en üstte ‘Allah'tan başka ilâh yoktur’ sözü ve en altta insanlara sıkıntı veren bir nesneyi yoldan çekmek bulunmaktadır.”  (Hadis Meali, Müslim - 35)

Ve inovasyon bazen, dış dünyada değil iç dünyada değişim gerçekleştirerek hayat kalitesini artırmaktır. Nitekim iman da, bir açıdan, bu değil midir?

“Rahman'ın kulları öyle kimselerdir ki, yeryüzünde alçak gönüllülükle yürürler, cahiller kendilerine laf atarsa  ‘selam’  derler.”  (Ayet Meali, Furkan Suresi - 63)